Doel vak

Kennis en inzicht - De student(e) heeft kennis van en inzicht in:
(1) het ontstaan van sociaalwetenschappelijke disciplines vanuit
algemene historische maatschappelijke veranderingen;
(2) sociale wetenschap als mensenwerk, met alle sociale tegenstellingen,
vormen van ongelijkheid, toevalligheden, samenwerkingsverbanden,
enzovoort van dien.

Toepassing - De student(e) is in staat om:
(1) de risico’s van maatschappelijke ontwikkelingen te herkennen die de
onafhankelijkheid van onderzoekers bedreigen;
(2) een beredeneerde afweging te maken welke, deels onderling
tegenstrijdige, ethische uitgangspunten in concrete casussen moeten
prevaleren.

Oordeelsvorming – De student(e) geeft blijk van:
(1) het vermogen een kritisch oordeel vormen over de plaats van de eigen
discipline in de sociale wetenschappen;
(2) het inzicht dat competitie een drijfveer is in de wetenschap en een
kritische inschatting te kunnen maken van ongelijke kansen op succes
(gemeten op het niveau van landen, taalgroepen, gender en etniciteit).

Inhoud vak

Wetenschap in het algemeen, of sociale wetenschap in het bijzonder, is
een geïnstitutionaliseerde praktijk ingebed in een maatschappelijke
context. Wetenschap is mensenwerk, waarbij processen van
institutionalisering interfereren met het maken van rationele, louter op
wetenschappelijke inzichten en wetenschappelijke standaarden gebaseerde
keuzes. Wetenschappers moeten werken in sociale structuren, waar ze maar
beperkt greep op hebben. Hiermee sluit dit vak naadloos aan bij een van
de centrale thema’s van sociale wetenschappen, de spanning tussen
structuur en agency.
Binnen dit algemene kader komen wekelijks verschillende thema’s aan bod,
zoals: de redenen waarom nieuwe disciplines ontstaan, maatschappelijke
en politieke twijfel aan de waarde van wetenschap, de blanke,
mannelijke, westerse hegemonie in de wetenschap, toeval in de
wetenschap, fraude, de verhouding tot opdrachtgevers en grote,
inspirerende voorbeelden van wetenschappers en de reden waarom grote
wetenschappelijke debatten zelden puur op rationele gronden beslecht
worden.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges, mogelijk met documentaires en formatieve online toetsen en
kennisclips.

Toetsvorm

Schriftelijk tentamen met cloze test, gobbets en open vragen

Literatuur

Voor dit vak gebruiken, we één handboek en losse artikelen. Het handboek
is:
Eller, J.D. (2017). Social science and historical perspectives: Society,
science, and ways of knowing. London & New York: Routledge.

Doelgroep

Eerstejaars studenten in de Bachelor Sociologie, Politicologie,
Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie,
Communicatiewetenschap en B&O.